My truth is better than yours

Evidence based informatie heeft het zwaar, zo bleek op het International Congres on Occupational Health ICOH. Eind april was dit grote internationale congres over bedrijfsgezondheidszorg in Dublin. Een opvallende spreker was Jani Ruotsalainen van het Cochrane instituut Finland. Jani maakt de effectiviteit van de gezondheidszorg toegankelijk in de vorm van systematische literatuuroverzichten. Zijn sessie: my truth is better than yours of.. how to fight back in the age of alternative facts.

Evidence based informatie heeft het zwaar

Evidence based informatie laten landen bij bedrijfsartsen heeft nogal eens haken en ogen. Jani verwijst naar Aristoteles, die al noemde dat een geloofwaardig verhaal aan 3 eisen moet voldoen: 1. Logos, de inhoud moet kloppen, 2. Ethos, de bron is geloofwaardig en 3. Pathos, de boodschap moet een emotie oproepen. Emotie en wetenschap lijken een contradictio in terminis. Maar wat werkt wel om wetenschappelijk vastgelegde informatie te doen landen? Alternatieve feiten rukken op in de gezondheiszorg via social media.

Vaccinatie is een complot

Een goed voorbeeld is de discussie: wel of niet je kind vaccineren? Complottheorieën over vaccineren doen al een poos de ronde. Enge verhalen over kinderen die autisme ontwikkelen, of dood gaan door vaccinaties tegen mazelen.  Koren op de molen van antivaccinatie bewegingen. En omdat infectieziekten( bijna) uitgebannen zijn, worden ouders nonchalant. Gevoed door de antivaccin verhalen op social media, enten ze hun kind niet in, met alle gevolgen van dien. Dit het tijdperk van alternatieve feiten, ook in de gezondheidszorg. De wetenschap worstelt nog met een adequate manier om nepnieuws partij te bieden.

Alternatieve feiten negeren vooroordelen

Feiten zijn ook maar een mening. Wat moeten we doen tegen als feiten neergezette leugens en meningen? Vooroordelen spelen hierbij een belangrijke rol. Alternatieve feiten negeren bewust vooroordelen en hun effecten. Een onderbuikgevoel appelleert meer aan de verbeelding dan feitelijke wetenschap. Het beste is om het bestaan van vooroordelen te accepteren en het effect ervan te minimaliseren. Door strak op systematiek te zitten en kwalitatief hoogwaardig bewijs te leveren. Zo blijft er maar weinig ruimte over voor vooroordelen.

Verhalen vertellen

Ook heel belangrijk is, dat wetenschappers storytelling toepassen, ofwel verhalen vertellen. Social media zit vol bewerkte filmpjes, foto’s, aansprekende infographics. De informatie klopt misschien niet helemaal, maar men wil graag dat het klopt. Omdat het klopt met de overtuigingskracht en emoties (verontwaardiging, agressie, blijdschap) die het oproept. Breng je boodschap in de vorm van een verhaal. Herhaal foute informatie niet en gebruik levendige grafieken en plaatjes. Daar ligt de sleutel: meer verhalend met overtuigingskracht de feiten overbrengen.